Ogrody japońskie – sztuka ogrodowa

Kultura dalekowschodnia od zawsze ciekawi społeczeństwo. Często są to miejsca gdzie warto podróżować, aby poznać kulturę, byt tamtejszych ludzi oraz podziwiać ogrody. Ogrody japońskie są zbliżone do ogrodów chińskich i koreańskich. W podobnym stylu były tworzone, przez co różnią się roślinnością i otoczeniem oraz rozplanowaniem. Akcenty architektoniczne w większości pozostają niezmienione.

Ogrody japońskie – informacje ogólne

W Japonii szczególny rozwój sztuki ogrodowej przypadł na okres Heian. W architekturze świeckiej wyodrębnił się styl zwany Shidem, który był zespołem przestrzennym, obejmującym budynek mieszkalny i ogród. Całość siedziby była rozplanowana jako prostokąt i ogrodzona murem.. Staw o podłużnym kształcie, urozmaiconym zarysie w linii brzegowej z jedną lub kilkoma wyspami, orientowany był w kierunku wschód-zachód. W wodzie przy brzegu stawu i na wzgórzu układano kamienie różnej wielkości i kształtu zgodnie z tradycją i symboliką. Całości kompozycji grodu dopełniały rośliny starannie dobrane pod względem symboliki oraz pawilony ogrodowe, umożliwiające kontemplacje ogrodu, a także kamienne mostki łączące pawilony i ogród z wyspami na stawie.

Ogrody japońskie – rodzaje

W ogrodach chińskich było Yin – Yang i Feng Shui a tu króluje Zen.

Ogrody zenistyczne występowały zazwyczaj w połączeniu z budynkiem. Były mniej dekoracyjne, majestatyczne i nacechowane spokojem. Służyły przede wszystkim duchowemu doskonaleniu jego użytkowników. Głównym tworzywem w ogrodzie Zen była skała i woda, często przedstawiana symbolicznie jako zagrabiony żwir lub piasek, sporadycznie pojawiała się roślinność zimozielona.

Ogrody przy rezydencjach

Przy rezydencjach książęcych zakładano na znacznej powierzchni ogrody, wyposażone w liczne pawilony o różnym przeznaczeniu, połączone drogami, wzdłuż których poszczególne fragmenty ogrodu ze stawami, wzgórzami, głazami, strumieniami i wodospadami tworzyły układ artystycznie jednorodny.

Sztuka ogrodowa

Z rozwojem japońskiej sztuki ogrodowej ukształtowały się charakterystyczne układy, na których zostały sformułowane zasady kompozycji i wyposażone.

Ogród stawowy – tworzył symboliczny staw lotosowy z wyspą w naturalnym otoczeniu leśnym przy świątyniach.

Ogród kamienny – był odmianą ogrodu płaskiego. Składał się wyłącznie z kamieni układanych pojedynczo i w grupach.

Ogród pagórkowy – sztuczne wzgórza w połączeniu z stawem i strumieniem.

Ogród płaski – nie było wzniesień, a woda przedstawiana była symbolicznie scenerię ogrodową tworzyły kamienie ogrodowe, drzewa i czasze wodne.

Ogród literacki – wyróżniał się prostotą, eksponowaniem piękna form naturalnych, oszczędnym wyposażeniem.

Ogród herbaciany – związany z celebracją picia herbaty.

Ogrody spacerowe – zajmowały dużą powierzchnie, a rozmieszczone różne budowle i zróżnicowane przestrzennie części terenu, podporządkowane były jednolitej i całościowej kompozycji.

Ogrody japońskie – elementy kompozycji ogrodowej

Szczególną rolę w ogrodzie japońskim odgrywały kamienie naturalne, które tworzyły szkielet ogrodu. Dobór i układ kamieni zależał od charakteru miejsca. Specjalny ich rodzaj stanowiły kamienie chodnikowe o różnych kształtach i w różnych układach.

Do kamiennych elementów ogrodowych należały jeszcze latarnie, pojemniki na wodę i mostki.

Ważnym elementem kompozycji ogrodowej była woda, którą tworzył staw, strumień lub kaskada. Na stawach zakładano różnej wielkości wyspy o znaczeniu symbolicznym.

Ogrody japońskie – roślinność

• Jodła,
• Żywotnik,
• Sosna,
• Bukszpan,
• Ostrokrzew,
• Klon,
• Wiśnia,
• Magnolia,
• Rododendron,
• Jaśmin,
• Chryzantema,
• Aster,
• Lotos,
• Peonia.

Tekst napisałam na podstawie podręcznika dla uczniów kształcących się w zawodzie technik architektury krajobrazu.

Obrazy zostały pobrane z tej strony.