Kultura dalekowschodnia od zawsze ciekawi społeczeństwo. Często są to miejsca gdzie warto podróżować, aby poznać kulturę, byt tamtejszych ludzi oraz podziwiać ogrody. Ogrody japońskie są zbliżone do ogrodów chińskich i koreańskich. W podobnym stylu były tworzone, przez co różnią się roślinnością i otoczeniem oraz rozplanowaniem. Akcenty architektoniczne w większości pozostają niezmienione.
Ogrody japońskie – informacje ogólne
W Japonii szczególny rozwój sztuki ogrodowej przypadł na okres Heian. W architekturze świeckiej wyodrębnił się styl zwany Shidem, który był zespołem przestrzennym, obejmującym budynek mieszkalny i ogród. Całość siedziby była rozplanowana jako prostokąt i ogrodzona murem.. Staw o podłużnym kształcie, urozmaiconym zarysie w linii brzegowej z jedną lub kilkoma wyspami, orientowany był w kierunku wschód-zachód. W wodzie przy brzegu stawu i na wzgórzu układano kamienie różnej wielkości i kształtu zgodnie z tradycją i symboliką. Całości kompozycji grodu dopełniały rośliny starannie dobrane pod względem symboliki oraz pawilony ogrodowe, umożliwiające kontemplacje ogrodu, a także kamienne mostki łączące pawilony i ogród z wyspami na stawie.
Ogrody japońskie – rodzaje
W ogrodach chińskich było Yin – Yang i Feng Shui a tu króluje Zen.
Ogrody zenistyczne występowały zazwyczaj w połączeniu z budynkiem. Były mniej dekoracyjne, majestatyczne i nacechowane spokojem. Służyły przede wszystkim duchowemu doskonaleniu jego użytkowników. Głównym tworzywem w ogrodzie Zen była skała i woda, często przedstawiana symbolicznie jako zagrabiony żwir lub piasek, sporadycznie pojawiała się roślinność zimozielona.
Ogrody przy rezydencjach
Przy rezydencjach książęcych zakładano na znacznej powierzchni ogrody, wyposażone w liczne pawilony o różnym przeznaczeniu, połączone drogami, wzdłuż których poszczególne fragmenty ogrodu ze stawami, wzgórzami, głazami, strumieniami i wodospadami tworzyły układ artystycznie jednorodny.
Sztuka ogrodowa
Z rozwojem japońskiej sztuki ogrodowej ukształtowały się charakterystyczne układy, na których zostały sformułowane zasady kompozycji i wyposażone.
Ogród stawowy – tworzył symboliczny staw lotosowy z wyspą w naturalnym otoczeniu leśnym przy świątyniach.
Ogród kamienny – był odmianą ogrodu płaskiego. Składał się wyłącznie z kamieni układanych pojedynczo i w grupach.
Ogród pagórkowy – sztuczne wzgórza w połączeniu z stawem i strumieniem.
Ogród płaski – nie było wzniesień, a woda przedstawiana była symbolicznie scenerię ogrodową tworzyły kamienie ogrodowe, drzewa i czasze wodne.
Ogród literacki – wyróżniał się prostotą, eksponowaniem piękna form naturalnych, oszczędnym wyposażeniem.
Ogród herbaciany – związany z celebracją picia herbaty.
Ogrody spacerowe – zajmowały dużą powierzchnie, a rozmieszczone różne budowle i zróżnicowane przestrzennie części terenu, podporządkowane były jednolitej i całościowej kompozycji.
Ogrody japońskie – elementy kompozycji ogrodowej
Szczególną rolę w ogrodzie japońskim odgrywały kamienie naturalne, które tworzyły szkielet ogrodu. Dobór i układ kamieni zależał od charakteru miejsca. Specjalny ich rodzaj stanowiły kamienie chodnikowe o różnych kształtach i w różnych układach.
Do kamiennych elementów ogrodowych należały jeszcze latarnie, pojemniki na wodę i mostki.
Ważnym elementem kompozycji ogrodowej była woda, którą tworzył staw, strumień lub kaskada. Na stawach zakładano różnej wielkości wyspy o znaczeniu symbolicznym.
Ogrody japońskie – roślinność
- Jodła,
- Żywotnik,
- Sosna,
- Bukszpan,
- Ostrokrzew,
- Klon,
- Wiśnia,
- Magnolia,
- Rododendron,
- Jaśmin,
- Chryzantema,
- Aster,
- Lotos,
- Peonia.
Tekst napisałam na podstawie podręcznika dla uczniów kształcących się w zawodzie technik architektury krajobrazu.
Obrazy zostały pobrane z tej strony.